1914, Le nouveau câble Belgique-Congo et le câble à Banana

Auteur inconnu, “La Tribune Congolaise”, Le nouveau câble Belgique-Congo, 18 juin 1914, et le câble à Banana.

Schrijver onbekend, “La Tribune Congolaise”, De nieuwe kabel België-Kongo, 18 juni 1914.

Maar eerst ter inleiding een ander krantenknipsel “Belgique et Congo” (krant niet gekend), gevoegd bij een kort ongetekende (!) geschreven nota van 1 januari 1910. Het krantartikel is zeer interessant in verband met de in gebruik zijnde internationale posttarieven voor Afrika. En een herinnering aan het plaatsen van een rechtstreekse zeekabel naar Congo.
De geschreven nota daarentegen verwijst reeds naar draadloze telegrafie. En zoals u ook elders op deze site kunt lezen werd de eerste grote stap hiervan gezet in 1911.

Nog een opmerking: wat lager wordt de nota getoond. Deze site-pagina werd aangemaakt op 18 januari 2022. Elf dagen later vond ik de oplossing. U vindt ze onder de nota.

De bijgevoegd nota (gekleefd op hetzelfde blad).

De “ontcijfering” van de bijgevoegde nota (met de nodige blijvende vraagtekens).

En nu dan de kabel naar Banana (“La Tribune congolaise” van 18 juni 1914).

Docteur Etienne, “Pose du câble à Banana”, 7 juin 1914.

Nous avons récemment trouvé une note manuscrite du médecin-inspecteur docteur Etienne, adressée au Gouverneur Général Fuchs, du 7 juin 1914. Après une recherche infructueuse dans la littérature sur le raccord du câble maritime à Banana, nous vous présentons la belle description que le Dr Etienne nous en fournit dans son intégralité. Le texte manuscrit est exceptionnellement bien lisible et fournit une image globale intéressante de l’atterrissage d’un câble maritime.

Plus bas, vous trouvez le texte dactylographié en français.

Onlangs vonden wij een handgeschreven nota van Geneesheer-inspecteur Dokter Etienne, gericht aan Gouverneur-Generaal Fuchs, op 7 juni 1914 .
Na een vruchteloze zoektocht naar literatuur over het aanbrengen van de zeekabel naar Banana, willen wij de prachtige beschrijving die Dr. Etienne ons hiervan bezorgt in haar geheel in deze bijlage publiceren. De handgeschreven tekst is uitzonderlijk goed leesbaar geschreven, en brengt een interessant algemeen beeld van het aan land brengen van een zeekabel.

Onderaan is de tekst getijpt in het Nederlands.

Note pour Monsieur le Gouverneur Général

Pose du câble à Banana.

Le vapeur « Britannia » de l’Eastern Telegraph C°, venant de Ste-Hélène, est arrivé en vue de Banana le 26 mai dernier. Il resta au large pendant deux jours pour réparer le câble rompu en cet endroit. Puis, après avoir laissé une bouée sur l’emplacement, il se dirigea vers le port de Banana où il entra dans la matinée du 28. Il avait profité de l’occasion pour venir opérer le raccordement projeté.
Après une entrevue entre Monsieur le Gouverneur Général, qui arriva l’après-midi du même jour, et le Commandant du Britannia, il fut décidé que les travaux seraient commencés le lendemain 29.
Ceux-ci furent poussés avec une telle célérité que l’opération du raccordement était complètement terminée le 1er juin dans la matinée.
Un heureux concours de circonstances avait favorisé l’entreprise :
– la présence de monsieur le Gouverneur Général, laquelle épargna au Britannia la montée à Boma ;
– la proximité de la plage du bâtiment des postes où seront installés les appareils ;
– la disponibilité d’une trentaine de travailleurs du poste pour creuser la tranchée ;
– la disponibilité d’un vapeur à faible tirant d’eau, qui fut affrété à la Maison hollandaise ;
– enfin, une mer calme.

Les journées du 29 et du 30 furent consacrées au creusement de la tranchée. Celle-ci part de la plage à une centaine de mètres au sud du Commissariat Maritime. Près de son extrémité du côté de la mer, au sommet de la plage, on creusa un trou de 3 mètres de diamètre et d’environ 1 m 75 de profondeur destiné à y recevoir un enroulement de quelques mètres de câble supplémentaires pour les besoins futurs de la ligne. Le même travail fut fait à l’autre extrémité de la tranchée, à 100 mètres de là, près du bâtiment des postes. Le 30 à la soirée ces travaux étaient terminés.

Pendant ce temps-là, le vapeur affrété accostait le Britannia dans la journée du 29 et y embarquait le câble. Le lendemain à 6 heures du matin il profitait de la marée haute pour se rendre à proximité de la plage, où, grâce à son faible tirant d’eau (6 à 7 pieds) il put s’approcher à une distance de 50 mètres environ. De là une partie du câble fut aisément transportée au rivage. Le vapeur se dirigea ensuite lentement, filant l’autre partie, vers la bouée placée à 3 milles au large dont il a été parlé ci-dessus.
Il était de retour avant midi.

Dans l’après-midi du même jour, on opérait à la plage dans l’excavation décrite plus haut, la soudure entre la partie marine et le tronçon terrestre de calibre différent. Un poteau en bois fut ensuite planté en cet endroit pour indiquer l’emplacement où le câble traverse l’avenue.
Le lendemain, dimanche 31, le Britannia se rendit au large auprès de la bouée où fut opéré le raccordement avec la ligne S. Thomé-Loanda. Il était de retour le lendemain matin.

36 heures à peine avaient suffi pour effectuer le travail proprement dit. Les essais de transmission faits dans la matinée du 2 juin réussirent à l’entière satisfaction des opérateurs : le premier câblogramme fut expédié à Londres par Monsieur le Gouverneur Général au Directeur de l’Eastern Telegraph C°.
Le Britannia leva l’encre pour Ste-Hélène dans l’après-midi.

Nota voor de Gouverneur-Generaal

Plaatsing kabel tot Banana.

De stoomboot “Britannia” van de Eastern Telegraph C °, komende van St. Helena, arriveerde op 26 mei in het zicht van Banana. Hij bleef twee dagen offshore om de kabel, op die plaats onderbroken, te repareren. Toen, nadat een boei op de herstellingsplaats was achtergelaten, voer hij naar de haven van Banana waar hij de ochtend van de 28e aankwam. Men had van de gelegenheid gebruik gemaakt om de geplande aansluiting te komen uitvoeren.

Tijdens een gesprek tussen de Gouverneur-Generaal, die in de namiddag van dezelfde dag arriveerde, en de commandant van de Britannia, werd overeengekomen dat de werkzaamheden de volgende dag, de 29^ste, zouden aanvangen. Ze werden zó snel uitgevoerd dat de verbindingsoperatie in de ochtend van 1 juni volledig was voltooid.

Een gelukkige samenloop van omstandigheden had het werk begunstigd:
– de aanwezigheid van de Gouverneur-Generaal, die de Britannia de klim naar Boma bespaarde;
– de nabijheid van het strand en het postgebouw waar de apparaten zouden worden geïnstalleerd;
– de beschikbaarheid van ca dertig werknemers van de post om de geul te graven;
– de beschikbaarheid van een stoomboot met lage diepgang, die gecharterd was bij het Nederlands Huis;
– en eindelijk, een kalme zee.

De dagen van 29 en 30 mei waren gewijd aan het graven van de geul. Deze begint vanaf het strand, een honderdtal meter ten zuiden van het Commissariat Maritime. Aan zijn uiteinde aan de zeezijde, aan de bovenkant van het strand, werd een gat gegraven met een diameter van 3 meter en ongeveer 1 m 75 diep, bedoeld om een ​​paar meter extra kabel te wikkelen voor toekomstige behoeften van de lijn. Hetzelfde werk werd gedaan aan het andere uiteinde van de geul, 100 meter verderop, in de buurt van het postgebouw. Op de avond van de 30ste waren deze werken voltooid.

Ondertussen legde de gecharterde stoomboot Britannia aan, in de loop van de 29^ste, en de kabel werd daar opgeladen. De volgende dag, om 6 uur ’s ochtends, profiteerde men van de vloed om naar het strand te varen, waar men dankzij de geringe diepgang van de boot (6 tot 7 voet) op een afstand van ongeveer 50 meter kon naderen . Van daaraf werd een deel van de kabel gemakkelijk naar de kust getransporteerd. De stoomboot voer vervolgens langzaam zijn weg, terwijl het andere deel afgerold werd, naar de boei die 3 mijl van de kust was geplaatst, zoals hierboven vermeld.
Hij was terug voor de middag.

In de namiddag van dezelfde dag voerden we op het strand in de hierboven beschreven opgraving het lassen uit van het mariene deel aan het landgedeelte van een ander kaliber. Daar werd vervolgens een houten paal geplant om de locatie aan te geven waar de kabel de laan kruist.
De volgende dag, zondag 31 mei, voer de Britannia weer richting de boei waar de verbinding met de S. Thomé-Loanda-lijn werd uitgevoerd. Hij was de volgende ochtend terug.

Slechts 36 uren waren genoeg geweest om het werk uit te voeren. De communicatietests die op de ochtend van 2 juni werden uitgevoerd, slaagden tot volle tevredenheid van de exploitanten: de eerste cablogram werd door de Gouverneur-Generaal naar de directeur van Eastern Telegraph C ° naar Londen gestuurd.

De Britannia vertrok ’s namiddags terug naar St. Helena.

Ci-dessous une carte sur laquelle l’accouplement est visible. La partie du cable maritime est le S.Thomé-Loanda, le bâteau vient de Ste-Hélène.

Hieronder een kaart waarop de koppeling zichtbaar is. Het deel van de grote zeekabel is de lijn S. Thomé-Loanda. De boot komt van St-Helena.